Pagina's

zondag 23 november 2008

Ontketende taal

Schrijf 5 minuten lang alsof je dronken bent. Dronken van inspiratie, dronken van het leven, en buiten zinnen door de prikkeling van al je zintuigen. Laat zo ontketende taal ontstaan, taal die spontaan geboren wordt en zich niet stoort aan zinsbouw of logica, maar enkel wil stromen, rollen, stuiteren, slingeren en het leven bezingen.

(je mag ook letterlijk dronken worden, maar dat is dan geheel buiten de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van ondergetekende docent ; ) )

Zeven woorden

Een Oosters filosoof, Kahlil Gibran, heeft eens gezegd: ‘We zullen elkaar nooit kunnen begrijpen, tenzij we onze taal tot zeven woorden beperken’.

Welke zeven woorden zou jij kiezen?

Cliché

Schrijf een korte tekst (bv een liefdesbrief, of een beschrijving van een vakantie-trip naar een plattelandsdorp) waarin je zoveel mogelijk cliché-woorden en omschrijvingen probeert te verwerken.


Herschrijf bovenstaande cliché-tekst door opnieuw het principe van woorden-lego te gebruiken en vrij met de zinsbouw te spelen en woorden door elkaar te husselen. Zo kun je de cliché woorden op een originele manier hergebruiken.

Minimal writing 2

Doe hetzelfde, maar nu met twee zinnen die je langzaam door elkaar heen weeft.

Minimal writing 1

Experimenteer verder met de oefening die we ook tijdens de les gedaan hebben:
Schrijf een eenvoudige zin op. Herhaal deze vervolgens steeds weer, of stukjes van de zin, terwijl je ondertussen ook de vrijheid neemt om de woordvolgorde en zinsbouw te veranderen (woordenlego), of woorden en lettergrepen te combineren tot nieuwe woorden.

Onzinnen

Dit is een oefening in alles loslaten en je overgeven aan onzinnig schrijven. Hieronder zie je enkele beginzinnen die je kunt gebruiken als start voor een kort verhaal. Pak een willekeurige zin en verras jezelf:

> Een man wil dat een vliegtuig van hem houdt…
> Een tweeling van mannen leeft om de beurt
> Terwijl de vrouw haar hoed stond te braden…
> De lamp vouwde de jongen dubbel en stopte hem in een envelop….
> Een man en een vrouw ontdekken dat hun kinderen niet echt zijn…

(ontleend aan Natalie Goldberg die zich liet inspireren door Russel Edson)

Prikpoezie

> pak de krant van vandaag
> sla een willekeurige pagina open
> gooi met een markeerstift en laat deze 20 maal ergens landen op de pagina
> zo selecteer je 20 woorden uit de krant
> maak met deze 20 woorden zoveel mogelijk poëtische bouwsels
> en doop deze dichtkunst tot ‘prikpoezie’

Toevaldichten

> Pak een willekeurige poëziebundel
> Pak een willekeurige poëziebundel
> zet op een papier of in je schrift onder elkaar willekeurig 6 getallen onder de 50
> zet achter elk getal opnieuw willekeurig een getal tussen de 1 en de 10
> sla nu de dichtbundel open op de bladzijde die overeenkomst met het eerste cijfer dat je hebt opgeschreven
> schrijf van het gedicht op deze pagina de regel over die overeenkomt met het 2e cijfer dat je had opgeschreven (dus cijfer tussen 1 en 10)
> ga nu verder naar bladzijdenummer van jouw 2e cijfer onder de 50, en schrijf hier de regele over overeenkomend met jouw 2e cijfer onder de 10, etctera
> zo verschijnt er een gedicht van 6 regels op papier
> kun je er met wat schaven en fantasie iets van maken of in lezen?Ø zet op een papier of in je schrift onder elkaar willekeurig 6 getallen onder de 50
> zet achter elk getal opnieuw willekeurig een getal tussen de 1 en de 10
> sla nu de dichtbundel open op de bladzijde die overeenkomst met het eerste cijfer dat je hebt opgeschreven
> schrijf van het gedicht op deze pagina de regel over die overeenkomt met het 2e cijfer dat je had opgeschreven (dus cijfer tussen 1 en 10)
> ga nu verder naar bladzijdenummer van jouw 2e cijfer onder de 50, en schrijf hier de regele over overeenkomend met jouw 2e cijfer onder de 10, etctera
> zo verschijnt er een gedicht van 6 regels op papier
> kun je er met wat schaven en fantasie iets van maken of in lezen?

Woordenlego 1

Pak een willekeurig dichtbundel en selecteer hieruit een gedicht van maximaal 5 regels.
Ga vervolgens zelf dichten door alle woorden die in dit gedicht gebruikt worden door elkaar te husselen, en als lego-stenen te gebruiken voor het bouwen van nieuwe zinnen en gedichten.

Hij gaf alles een naam...

Als je het leuk vindt: oefen deze weken eens een paar keer thuis met het rondlopen door je huis/kamer en alles een nieuwe naam geven. Kijk of je meer en meer in de stroom kunt komen en echt alles durft te roepen wat er maar in je opkomt.

Hoe noem je dat?

Schrijf 3 minuten over wat we de laatste avond gedaan hebben, en wat het met jou gedaan heeft. Hoe zou jij het noemen? Verwonderend schrijven? Onzintaal?

Vat wat je geschreven hebt daarna samen in een elfje.

zondag 9 november 2008

Verzegden

Veel uitdrukkingen zijn inmiddels ook zo ingesleten dat we vaak geen idee meer hebben wat de eigenlijke betekenis ook al weer was. Je kent de uitdrukking, maar als je de tekst letterlijk neemt is eigenlijk maar zeer de vraag wat er gezegd wordt. Verzin zelf een nieuwe betekenis van de volgende uitdrukkingen:

> Wat voer jij in je schild?
> Daar is geen land mee te bezeilen
> Daar kan ik geen touw aan vastknopen
> Daar heeft hij geen kaas van gegeten
> Dat slaat als een tang op een varken
> Je moet geen oude koeien uit de sloot halen

Cliché's

Vul in onderstaande oefening bijvoeglijke naamwoorden in die het eerste bij je opkomen. Schrijf dan het hele rijtje nog een keer over in je schrift, maar verwissel nu willekeurig de bijvoeglijke naamwoorden uit het rijtje, dus wat je eerst bij zin 1 invulde plak je nu in zin 3 (bv ‘een zinderend veulen’). Hoe klinken deze nieuwe combinaties? Zijn er die verrassende en interessante associaties oproepen?

1. een ……………….. hitte
2. een …………………zonsondergang
3. een ………………… veulen
4. een ………………… boek
5. een ………………… doelpunt
6. een ………………… nacht
7. een ………………….maaltijd
8. een ………………….bouwvakker
9. een ………………….wind

Cliché 3

Geef een niet-cliché-matige omschrijving van het woord cliché. En bedenk zelf een ander, origineler woord voor cliché.

Cliché 2

Herschrijf bovenstaande cliché-tekst door de cliché woorden te vervangen door hele ongewone, in eerste instantie onlogisch lijkende woorden of vergelijkingen. Laat jezelf verrassen. Een lezer zal er als vanzelf z’n eigen associaties bij hebben.

Cliché

Schrijf een korte tekst (bv een liefdesbrief, of een beschrijving van een vakantie-trip naar een plattelandsdorp) waarin je zoveel mogelijk cliché-woorden en omschrijvingen probeert te verwerken.

Vreemde combi's

Verdeel de pagina van je schrift in twee helften door een verticale lijn door het midden te trekken.
Schrijf aan de linkerkant van je schrift 10 zelfstandige naamwoorden op, maakt niet uit welke.
(BV Seringen, paard, snor, kat, viool etcetera)
Bedenk vervolgens een beroep, zoals timmerman, dokter, stewardess. Schrijf rechts van je schrift 10 werkwoorden die bij dat beroep horen.
(BV Kok: braden, hakken, houwen, marineren, snijden, verhitten, roosteren, proeven etcetera)


> OEFENING 1
Combineer vervolgens deze zelfstandig naamwoorden met de werkwoorden en probeer nieuwe, ongewone combinaties te maken. Maak hier vervolgens zinnen van.

Seringen verhitten de lucht. Terwijl de kat langzaam haar snor roostert. Haar spinnen klinkt als een hakkende viool. Etcetera

> OEFENING 2
Gebruik deze combinaties ook als eigenschappen van een persoon of beschrijving van zijn gevoelens.

BV Hij zag er uit als een geroosterde viool. Zijn woorden proefden als gemarineerde seringen.

Gevoelswoordenboek

Maak op een aparte pagina in je schrijfschrift (of op je computer of op ons weblog) een gevoelswoordenlijst van alle woorden die je kent om gevoelens te omschrijven. Blijf de komende twee weken alert hierop, en steeds als je al lezend of in gesprek met iemand gevoelswoorden hoort die nog niet in je lijst staan vul je deze aan. Het is een groeilijst die je je (schrijvers)leven lang kunt blijven voeden.

Schrijf het naar je toe

Neem een thema dat je momenteel erg bezighoudt (suggesties: eerlijkheid, eenvoud, geduld). Schrijf 5 minuten voor jezelf over dit thema. Maak daarna een woorddicht (dus schrijf bv het woord EENVOUD verticaal, waarbij de letters E, E, N, V, O, U, en D vervolgens steeds de eerste letter vormen van je gedicht) waarin je de essentie van hetgeen je geschreven hebt probeert te vangen.

Je eigen schrijftempo

Schrijf nu 5 minuten over: wat is voor jou de juiste snelheid om mee te schrijven, de juiste tonus, de juiste rust of gehaastheid. Onderzoek al schrijvend voor hoe het NU is? Wat gebeurt er met jou als je rustiger/langzamer gaat schrijven, en wat als je sneller gaat schrijven? Wanneer geniet je er het meest van en voelt het het meest kloppend?

Schrijven als een slak 2

Zou je, al schrijvend als een slak ook je denken kunnen vertragen tot het tempo van een slak? Schrijf 5 minuten lang trager dan je normaal doet en mijmer op papier over ‘slakkedenken’.

Schrijven als een slak 1

Schrijf (nog eens) over het thema haast, maar schrijf hier nu heel rustig en langzaam over. Mijmer in een slakkegang over de volgende vragen: Hoe gehaast leef jij? Wat drijft jou in die haast? Wat brengt je die haast? En wat kost die je?

Onvrij schrijven

Weke geboden en verboden heb jij allemaal meegekregen omtrent schrijven? Wat zegt jouw innerlijke censor of criticus de hele tijd tegen je terwijl je schrijft? Laat deze censor eens ongecensureerd uitrazen op papier. Overdrijven mag!

Je favoriete romanfiguur

Denk eens terug aan je favoriete romanpersonage waar je over vertelde in de les. In welk opzichten herken je je in deze figuur? In welk opzicht zou je graag meer op deze figuur lijken? En waarin verschillen jullie het meest?